Δευτέρα 16 Φεβρουαρίου 2015

ΔΕΝ ΞΕΡΩ ΤΙ ΚΟΑΖΟΥΝ Σ’ ΑΥΤΕΣ ΤΙΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΟΥΤΕ «ΓΡΥ» ΔΕΝ ΕΒΓΑΛΑ

Οι ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΕΠΟΧΕΣ ΤΟΥ [Α] είναι η πρώτη ποιητική συλλογή της Ειρήνης Καραγιαννίδου (εκδόσεις ΛΟΓΟΤΕΧΝΟΝ, Θεσσαλονίκη 2013).

Η επιλογή του «Α» ως ειδοποιού γνωρίσματος των εποχών δεν είναι καθόλου συμπτωματική.

Όντας το πρώτο γράμμα της αλφαβήτου όπου ο ήχος διαμορφώνεται από την εισπνοή-εκπνοή, ο ρόλος του είναι πολύτροπος:

επιφώνημα σαστίσματος αλλά και πρώτο γράμμα Αγάπης  Αγωνίας Απουσίας Αμφιβολίας Αμφισβήτησης Άνοιξης, Απλωτές λήθης στη μοαναξιΑ του έρωτΑ και  τη φθορΆ του, και

όπως ομολογεί η ίδια η ποιήτρια, φαύλος κύκλος συναισθημάτων που εναλλάσσονται σαν εποχές «με άξονες φωτεινούς»

και, τέλος,

άλφα στερητικό όλων αυτών που αρχίζουν από ΑΛΦΑ.

«Βεστιάριο πολύχρωμο οι φθόγγοι σου ξέχειλο από ροδώνες, βρεγμένη χλόη και φλεγόμενα μελίσσια»!

Οι ποιητές, βέβαια, ξεθάβουν κομμάτια της ψυχής από το άλφα ως το ωμέγα, τα αποθέτουν μέσα στους στίχους και τα προσφέρουν ως «φάρμακα» που «κάμνουνε για λίγο να μην νιώθεται η πληγή»… απ’ τις εκδορές του ανθρώπινου πάθους.

 Γιατί μπορεί «Δοκιμές νάρκης του άλγους» να είναι η Ποίηση αλλά ποιητές όπως η Ειρήνη Καραγιαννίδου αγαπούν τη νάρκη τους και «εν Φαντασία και λόγω» «φυλάγουν τ’ αλφαβητάρια» κι «ανθοφορούν λουλούδια στα χείλη» των στίχων τους.

Φοβούνται «τον άνεμο της αναμμένης τους ερήμου» αλλά ως «ανθρώπινο προσάναμμα» ρίχνονται στην πυρά γυμνοί και πεινασμένοι και «χαίρονται την πρώτη τους Άνοιξη» και τη

ΝΕΚΡΗ ΤΗΣ ΦΥΣΗ (από τη σελ. 37):

«Να   έρθεις μεσάνυχτα στον τοίχο

φαναράκια κρατώντας πάνω στην εξαντλημένη ακουαρέλα

να βρει ο ύπνος χρώματα να ζωγραφίσει

Εσένα   ό,τι πιο ζωντανό στη νεκρή μου φύση.

Εγώ   που ντύθηκα το δέρμα σου νύχτα

κάθε που θα συναντώ το φως σου

θα το τιμώ παράφορα»

 [παρουσίαση ποιητικής συλλογής με εσωτερική εστίαση Τάσου Κάρτα]





 ΟΙ ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΕΠΟΧΕΣ ΤΟΥ Α: Γιατί και το «Α» έχει τις εποχές του: Όταν ορίζεις το «Α» να σκέφτεσαι τους Αγίους ή τους Αντάρτες, να σκέφτεσαι την Αρρυθμία των Αέρηδων, τα Ακριβά δάκρυα των Άστρων, ή ακόμα τον Αλήτη ήλιο που κλέβει κοριτσόπουλα, να σκέφτεσαι τα παιδιά που στην Αλήθεια μετρούν γενέθλια, την Αμηχανία του εραστή, την Άμορφη κραυγή των γυναικών, να σκέφτεσαι την Ακεραιότητα του ελεύθερου ανθρώπου, την παιδικότητα του γέρου που Άφησε την πνοή του στον γκρεμό, να σκέφτεσαι την Αφηρημένη συμπόνια των τρελλών· ω, σκέψου τον Αι-Βασίλη, το Ανοιχτό παράθυρο, τον Αφέντη, τον Άστεγο, τον Αναρχικό, το Αίμα… Ω, η πριγκίπισσα φυλάει τους Αναστεναγμούς σου. Τι; Δεν υπάρχουν πριγκίπισσες; Κι όμως υπάρχουν. Η πριγκίπισσα του «Α» γεννήθηκε στην Δράμα και ζει στην Θεσσαλονίκη. Γκρινιάζει σταυρώνοντας τα χέρια και χτυπώντας το πόδι. Η παρουσία της είναι διακριτική, η φωνή της τρυφερή, καμιά φορά και τσιριχτή· είναι ένα κορίτσι ονειροπόλο, δροσερό σαν βρεγμένο τριαντάφυλλο, δυνατό σαν πείσμα του βαρδάρη, είναι ένα ποίημα, είναι η Ειρήνη Καραγιαννίδου και οι «Τέσσερις εποχές του Α».


α] Εκ προοιμίου ΠΑΙΔΙΑ ΣΙΩΠΗΛΩΝ ΔΙΑΛΟΓΩΝ τα λόγια των ποιητών  

«ομοίωμα κώδικα μυστικού», φως «σε τόσους αιώνες σκοταδιού», γιατί «τα έχουν διασχίσει χρυσές χορδές εγκάρσια»

Η έμπνευση, σύμφωνα με μια ιδιότυπη μυθική θεώρηση, είναι αδελφή Παθών, σύμμαχος Λαιστρυγόνων, Σειρήνα απόκοσμη αλλά και Κίρκη που έχει το μαγικό ραβδί των μεταμορφώσεων. Ο ποιητής, από τη φύση του «φτιαγμένος να παραξενεύεται», με ευαισθησίες που τον φέρνουν πιο κοντά στην ανθρώπινη φύση του και στο δράμα της, αγνοώντας τις Συμπληγάδες της περιπέτειάς του, ανακατεύει την τράπουλα των λέξεων, που είναι τα μαγικά του φίλτρα και πλησιάζει σε απόσταση αναπνοής τις Φωτιές των Παθών του, (που του είπαν να μην τις ανακατεύει) και, παραλογισμένος, τις ερωτεύεται ως τη μοναδική λύση στα αδιέξοδά του.

«Εμείς κισσοί σπασμένοι σε βαλτόνερα

σκαρφαλώνουμε απ’ τις στάχτες με περιδίνηση

γινόμαστε η ειμαρμένη που –τόσο αφελείς –

 χειροκροτούσαμε ως έμπνευση» (ΠΡΙΝ ΤΑ ΜΕΣΑΝΥΧΤΑ σελ. 12).

Η αντίφαση του ποιητή βρίσκεται στο γεγονός ότι καταλαβαίνει πολύ καλά τη βασική αιτία της έμπνευσής του, που είναι αυτές οι Φωτιές της Επιθυμίας, οι Βροχές και τα Μπουγάζια της Σιωπής, αυτός ο Κλειστός Χειμώνας της Υπομονής, αυτό το Παρόν που δεν σταματά ποτέ του να συμβαίνει, και θέλει, ο ποιητής, με κάθε μέσο να γίνει παρανάλωμά τους, την ίδια στιγμή όμως φοβάται, γι’ αυτό διστάζει να κάνει πράξη τα οράματά του. Έτσι, τελικά, μοιράζεται στα δύο: από τη μια συμμετέχει στο δράμα «αφού είναι από τη φύση του φτιαγμένος να παραξενεύεται», από την άλλη όμως παραμένει ένας απλός χειροκροτητής του πλήθους αφού «ξένη φωτιά μην την ανακατεύεις» του είπαν.

«Όλοι τυφλοί κι εσύ γέρνεις αποσταγμένος

μέσα σε γιασεμί, δυο μάτια μύρια γίνονται,

τρέχουν κρινοδάχτυλα στο μαύρο

διανέματα να προφτάσουν…

μην ταράξουν κοπάδια άστρα κολασμένα.

Μα ας αφήσουμε τα παραμύθια.

Όχι πως είναι ψεύτρα η μοναξιά,

αλλά αυτό το καλοκαίρι

θα ’ναι γεμάτο ροδοστάγματα να σε νανουρίζουν» (ΜΕΤΑΜΕΣΟΝΥΧΤΙΑ ΠΑΘΗ σελ. 13).

Στον παρανοϊκό εφιάλτη αυτού του κόσμου, σαν ο πιο ευαίσθητος παρατηρητής του και συμμέτοχος, ο Ποιητής,  έχει γίνει κι αυτός κατά κάποιον τρόπο σχιζοφρενικός. Προσβλημένος από την ασθένεια της εποχής, είναι μια ύπαρξη διχοτομημένη, που αγωνίζεται μάταια να ξανακερδίσει τη χαμένη του ακεραιότητα.

Είναι δεν είναι ψεύτρα η μοναξιά «υπάρχει μια οσμή μπαγιάτικων εσώψυχων στο πάτωμα» (ΤΙ ΕΙΣΑΙ;) Το παραμύθι όμως έχει και Χιονάτη που φυτεύει

«…λουλουδένια στέμματα

ονειρεύεται έναν ύπνο βαθύ πάνω στον πορφυρό ουρανό σου

κι ένα φιλί λευκό…

 

Αυτοί που θέλουν να συντρίψουν,

των δηλητηριασμένων το ξέσπασμα,

έχουν έμβλημά τους μόνο τη φωτιά,

σημαία κόκκινη στο μαύρο» (ΧΙΟΝΑΤΗ σελ. 43)

 

β] Η ΣΙΩΠΗ  ΤΩΝ ΛΕΞΕΩΝ και ο ΣΤΙΓΜΙΑΙΟΣ ΙΛΙΓΓΟΣ ίλιγγος της αιωνιότητάς τους,  

που διαρκεί όσο «τα σύννεφα τρέχουν βιαστικά όταν τα κυνηγά η βροχή», «κάποια άλλη νύχτα όμως, γιατί αύριο θα ξαναβρέξει χαϊδεύοντας λευκές προσμονές»

Με μια ευρεία έννοια οι αυθεντικοί ποιητές γράφουν από την αρχή έως το τέλος της ζωής τους ένα και το αυτό ποίημα. Το ποίημα μιας αδυσώπητης πάλης με τις αδυναμίες τους  και της αέναης προσπάθειας τους να περάσουν μέσα στον Κόσμο της Ποίησης, από την ανοιχτή έτσι κι αλλιώς πύλη της στο Εξαίσιο και μαγικό αυτό Κόσμο. 

«Σφυρηλάτησέ με απ’ την αρχή!

Θέλει η χειμερία νάρκη κρότο,

να ’ρθουν οι εποχές στη φυσική τους αλληλουχία,

να ξαναηχήσω χρώματα» (ΜΙΛΑ ΜΟΥ σελ. 23).

Η «εκδρομή» αυτή στον υπερβατικό Κόσμο της Ποίησης, υπέρτατη αλήθεια της ίδιας της ύπαρξης, δεν έχει αρχή, μέση και τέλος. Μπορεί ο ποιητής να σφαδάζει και να διαμελίζεται από τη σύγκρουσή του με το πανίσχυρο, παράλογο στοιχείο της ζωής, με τις αντιξοότητες των περιπλοκών της ζωής, με τα πάθη και τις ανεκπλήρωτες επιθυμίες του, κρατιέται όμως ως το τέλος αλώβητος ψυχικά με τα ποιήματα που φτιάχνει γι’ αυτή την «εκδρομή».  

«Ως το πρωί μουτζουρώνοντας το ντυμένο ψέμα του»!

Κρατιέται ζωντανός με τα ποιήματα, γιατί με αυτά μπορεί

 «να ξαναζωντανέψουν σώματα,

να επιβιβαστούν συσπάσεις σωτήρια μουγκρίζοντας

για καινούρια ταξίδια

με τις προπέλες προς πάσα κατεύθυνση

σ’ εκείνα τα μέρη τα ξανθά της ζωής ή της φαντασίας» (Ο ΣΚΟΠΟΒΟΛΟΣ σελ. 48].

Όρθιος και μόνος, όμως ο ποιητής, συνιστά ένα αμάχητο τεκμήριο αντοχής συγκινησιακών υλικών. Το ποίημα, από την άποψη αυτή, είναι η σωσίβια λέμβος, η σωτήρια έξοδος κινδύνου, το κερδισμένο εντέλει στοίχημα εκείνου του αισθητικού ατόμου, το οποίο αντέταξε με τόλμη και παρρησία, απέναντι ακριβώς από το απειλητικό χάος του σήμερα, και μάλιστα σε απόσταση αναπνοής, τις καταστατικές αξίες του είναι. Και η Ειρήνη Καραγιαννίδου επιβεβαιώνει αυτό τον κανόνα με την πρώτη κιόλας συλλογή, με την οποία σαν σε ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΟ ΠΑΡΑΜΥΘΙ (σελ. 24):

«επιστρέφει στην όμορφη αθωότητα

κι ανταμώνει τη μνήμη την παλιά,

το χρώμα του αίματος στο κύμα,

τη φωνή δίχως προσωπείο» 

και κολυμπώντας αντίθετα στο ποτάμι αγκιστρωμένη από γιρλάντες λέξεων ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΘΥΜΑΤΑΙ (σελ. 49)

«με άηχα φιλιά   με ρούχα μουσκεμένα από βροχή…

με κύματα στο στόμα   αντίθετη στο ποτάμι σου

γιρλάντες λέξεων σε χλωμές σελίδες…

 

μέχρι να γίνουν οι γραμμές στις παλάμες μας Ένα,

θα δαγκώνω πλανήτες με όλη την επισημότητα,

να μην έχει τέλος η αναπνοή,

άλλοθι για τις σιωπηλές κραυγές τα βράδια.

 

Υπάρχει μόνο α-φωνία στην εγκαταλελειμμένη φωνή»

 

ΠΑΛΕΤΑ ΔΙΧΩΣ ΕΜΠΝΕΥΣΗ (σελ. 26)

Απόψε θα κλέψω μάτια   από το χρώμα σου

μελάνι απ’ την έξαψή σου

με αναθυμιάσεις θα ζωγραφίσω - της φαντασίας διογκωμένης -

με δύσμορφες υστερικές πινελιές   θα αποσπαστώ

σε συντριμμένα έπιπλα

να συστεί συθέμελα το σπίτι  - σαν χυδαία στοιχειωμένο -

μασκαρεμένη αδιάκοπα

μέχρι ν’ αποτινάξω την τελευταία ρίζα   του μυαλού μου.

 

Ως το πρωί   θέλω να μουντζουρώνω

το ντυμένο ψέμα σου.

Ύστερα γδύσου.

 

γ] Ο αισθητός κόσμος των ιδεών και το Γοργόνειο Άσμα σπασμένο,

«γιατί δεν έχω πια αμφιβολία πως κάποιος κέντησε στην παλάμη σου ένα πιστόλι και στη δική μου μια καρδιά χιονισμένη»

Ο Γραφιάς, ήρωας στο ομότιτλο αφήγημα του Πάνου Σταθογιάννη, κάνει μια εύστοχη παρατήρηση: «Ο ποιητής δεν κατανοεί ποτέ τον εαυτό του. Αιφνιδιάζεται περισσότερο και από τον αναγνώστη για το αποτέλεσμα της γραφής του». Δεν είναι λίγα τα παραδείγματα που επιβεβαιώνουν αυτή την αλήθεια. Και δεν είναι μόνο η αμφισημία ή τα διαφορετικά επίπεδα συμβολισμών που επιτρέπουν παράλληλες αναγνώσεις, που ανατρέπουν ή ξεπερνούν τις αρχικές προθέσεις του ποιητή. Γιατί η Ποίηση, στην τελική της έκφανση, δεν είναι μόνο η δομική και αισθητική πραγμάτωση μιας ιδέας ή ενός βιώματος ή ενός συναισθήματος, αλλά μια ανακάλυψη από το μηδέν και, με αυτή την έννοια ένας επαναπροσδιορισμός του κόσμου των πραγμάτων, νοητών και αισθητών, κάθε φορά και σε μια άλλη παραλλαγμένη/ μεταλλαγμένη διάσταση, κάθε φορά και από άλλη οπτική γωνία, πιο εσωτερική, πιο υποκειμενική. Γι’ αυτό ίσως, συμφωνούμε όλοι, ότι η Ποίηση είναι ένα άλμα προς την καθολικότητα ή με τον τρόπο του Ελύτη, «άλμα πιο γρήγορο κι από τη φθορά». Έτσι, ο αγώνας του ποιητή να δώσει μορφή στην ιδέα του ή στα αισθήματά του, έχει να κάνει όχι τόσο με την προσπάθεια του να ιστορήσει σπουδαία βιώματα  απαθανατίζοντάς τα με λέξεις στο χαρτί, όσο με την αγωνία του να μην «βαλτώσει», να μην «πνιγεί» σε μια κουταλιά στείρας εσωστρέφειας.  Με αυτή την έννοια το Ποίημα είναι μια «μαγική ηχώ», ξόρκι βουστροφηδόν,  ένας αμφίσημος χρησμός,

ένας καμβάς, passé partout πλανόδιο,

ήχος σε φανταστικό libretto,

είναι «όλα τα φεγγάρια που ριγούν σκορπίζοντας,

γιατί δεν έχουν άλλο φως να κλέψουν» (ΜΑΤΙΑ ΜΟΥ σελ.50)

«είναι, τελικά και τέλεια,  ο κενός χώρος που σε απαιτεί,

 είναι που η καρδιά μας είναι κομμένη και ραμμένη

στα μέτρα» του Ποιήματος (ΞΕΡΩ σελ. 54)    

Στίχοι στα πρόθυρα ιλίγγου από πόθο, θα έλεγα προσπαθώντας να δω πίσω από το φαινομενικά ετοιμόρροπο σκηνικό των λέξεων!  Πυρετός ενός βιώματος ή και βίωμα ενός πυρετού, ανάμεσα σε κρίνο και λωτό, (μνήμη της λήθης;) για την επανανακάλυψη των πραγμάτων στην αρχετυπική τους μορφή ή για την επιβεβαίωση αυτού του σύμφυτου με τη φύση μας ΠΥΡΕΤΟΥ, τρέμοντας σε κάθε στίχο από την αγωνία μήπως από σπουδή παραποιηθεί τελικά η πεμπτουσία του.

 

κι ο ΑΠΟΗΧΟΣ:  

«Σε πλάθω. Δεν ξεριζώνω κανένα πλευρό μου. Από χαρτί και νερό σε πλάθω. Δεν ξεριζώνω κανένα πλευρό. Έχω ήδη ξεριζώσει τα σωθικά μου. Έχω ξεριζώσει τα πάντα. Τα πάντα που νιώθουν»

Έχοντας διαβάσει πολλές φορές τις ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΕΠΟΧΕΣ ΤΟΥ [Α], αν ήθελα να αφήσω απ’ έξω τα «Παροράματα Συναισθήματος» που συνειρμικά αποτυπώθηκαν σε όλο το προηγούμενο κείμενο καθώς περιπλανιόμουν ελεύθερα στο δάσος των λέξεων του ποιήματος, αφήνοντας με αυτό τον τρόπο τα δαχτυλικά αποτυπώματά μου, τώρα που έχω πλέον κλείσει οριστικά το βιβλίο για να πάρει σειρά το επόμενο, αφουγκράζομαι την πνοή και την  αλήθεια τους να επιστρέφει ως απόηχος παντοτινά δικός μου! Το βιβλίο πάει έφυγε, οι λέξεις του ποιήματος μένουν:    

Στην οδό Λησμονιάς θα γυρέψω την τρικυμία του ωκεανού… Εσύ θα έρθεις μιαν άλλη νύχτα,   θα έρθεις να μου διαβάσεις ποιήματα…   Δεν ξέρω τι κοάζουν σ’ αυτές τις περιπτώσεις, ούτε «γρυ» δεν έβγαλα, μόνο πυρετός από πλανημένη αιώρηση πως τάχα σ’ εμένα χαμογελούσες… Λοιπόν έγραφα μπερδεμένα άτσαλους στίχους… Γδύνεσαι τώρα και τα ρούχα σου φιλούν τη φωτιά ανθρώπινο προσάναμμα. Π(υ)ροδότη!.. μέσα σε τόσους αιώνες σκοταδιού! Κι αμέσως ο ύπνος γίνεται απόχη με ανήλιαγα όνειρα – γιατί έπαιξες εσύ μ’ όλο το φως του σύμπαντος κόσμου… Δώσε μου όνειρα, καρπούς στα μάτια σαν χθες να είναι αδιάκοπα ταξίδια βουλιμικά… έξω από τοίχους να μάθω μέσα μου να φυτρώνω ατέλειωτες συστάδες λουλουδιών… να σκύψω εσπερινός, να φιλήσω τ’ απομεινάρια στα απόνερα, να αποθέσεις ξερολίθια τάφους στην αμμουδιά, να σμιλέψουν οι πρωινές ηλιαχτίδες τις κόρες σου, γιατί πού να βγάζει αυτός ο δρόμος δίχως θάλασσα, δίχως τη θάλασσά σου; Αντίσταση καμία. Στις βραχνές παγωνιές σου να με τυλίγεις στο λαιμό… Να πλησιάσουμε το φως χωρίς να μας βαραίνει η ζυγαριά του χρόνου… Αργείς. Περνάμε ενσυνείδητα μεσάνυχτα… Σφυρηλάτησε με από την αρχή! Θέλει η χειμερία νάρκη κρότο να ’ρθουν οι εποχές στη φυσική τους αλληλουχία να ξαναηχήσω χρώματα… Ως το πρωί θέλω να μουντζουρώνω το ντυμένο ψέμα σου. Ύστερα γδύσου… Γίνομαι στεριά να ακουμπήσεις τρικυμίες… Να ξαποστάσω –Πρωτέα μου- γι’ αυτή τη νύχτα μόνο… σήμερα που είναι τα όνειρα κατάφορτα μετεωρίτες… Δε πα να σε κρύβει ο ορίζοντας του σεντονιού… ανάμεσά μας θα τρέχει πάντα η υπόκωφη βοή μανιασμένης λαχτάρας, φράγμα θα πασχίζει να μη σπάσει… Εγώ που ντύθηκα το δέρμα σου νύχτα, κάθε που θα συναντώ το φως σου θα το Τιμώ παράοφορα… -φευ- Κλείσ’ το! Ο βασιλιάς και το πιόνι στο ίδιο κουτί φυλακίζονται εν τέλει. Με ή χωρίς δεύτερη παρτίδα… Σήμερα μ’ αυτή την καταστροφική λάμψη του φεγγαριού θα γιγαντώσω το κενό σου ώστε να είναι τα χάδια επιβραδυνόμενα… καθώς φτεροκοπώ ασάλευτη εντοιχισμένη πρόωρα σε αμπαρωμένα νησιά-Συμπληγάδες Τάχα τι φοβήθηκες; Πως το πράσινο τρεμούλιασμα που επιθυμούσε με περισσή αλλοφροσύνη να σε κοιτάξει είναι Μέδουσα; Μπες! Όπως κοιμάμαι με βεγγαλικά σβηστά, το χαμηλωμένο φως δε γνωρίζει τίποτα από υπερηφάνεια… Ύστερα ας μ’ εξορίσουν τα φιλιά σου καυτηριασμένη… Από ένα κεφάλι που γεύεται τη δριμύτητα της απουσίας βγαίνει μόνο μια γλώσσα να μπορούν να ολισθαίνουν οι ήχοι σε φανταστικό libretto. Γι’ αυτό οικειοποιήθηκα πια τα σκοτάδια ανέκτησα τη δύναμη να δαμάζω κραυγές μετρώντας τονικά επίτομα όνειρα… Είναι ο κενός χώρος που σε απαιτεί, είναι που η καρδιά μου είναι κομμένη και ραμμένη στα μέτρα σου

Ναι, τώρα ξέρεις: το ποίημα δεν διαβάζεται, σε καταβροχθίζει όπως η επιθυμία. Σε καταλαμβάνει σαν ιερή νόσος, σου τρώει τα σωθικά και όταν το γεύεσαι σε κάνει δικό του. Όπως το σκοτάδι ακουμπάει στην στέγη του σπιτιού και οι τοίχοι σε συνθλίβουν με αγάπη λευκή και ακατέργαστη. Κλείνεις τις λέξεις μέσα στο μυαλό σου και νιώθεις άλλος άνθρωπος


ΑΚΡΟΤΕΛΕΥΤΙΟ ΣΧΟΛΙΟ στο παραληρηματικό ρυθμό της ποίησης: Σε αγκύλες περίφραση τίτλου ρητορικού: ταιριάζει, λοιπόν,  να πνίγονται οι άνθρωποι σε μια σταγόνα προσήλωσης και η ψυχή να ακροάται καλπασμό Επιθυμίας πριν να κοπάσουν διασκελισμοί χρωμάτων μπλε στον άλλο στίχο; Ή κάπως έτσι γυρίζει ανάσκελα η Λέξη την εικόνα της σε δοτική πτώση; Κλείνει η Αγκύλη που άνοιξε αλλόφρων κάπρος ως ταύρος στο υαλοπωλείο (;) και λες «ξεπουλήσαμε»: βουλιμίες, άγουρο μήλο, γάτες με πέταλα, χαλβάδες. Νίπτει τας χείρας  Στυμφαλία έμπνευση!  Ανοίγω  παρένθεση για το σχόλιο: συμπληγάδες αγκύλες, έρκος των στίχων… Με φοβίζει αυτός ο (αυτο)εγκλεισμός των λέξεων, ο συνειδητός γόρδιος δεσμός στη μορφή του ποιήματος. Φουσκώνει το ρέμα, είναι έτοιμο να σπάσει το φράγμα, το βλέπω. Κι έπειτα ο χείμαρρος που χώρεσε εδώ, σ’ αυτές τις σαθρές τις αγκύλες, θα γίνει ποτάμι βιβλικό, τροπική καταιγίδα Βάμμα Ηλιοτροπίου και (ποιητική αδέια) Δοτική με Νιαγάρα, που θα σαρώσει στο διάβα του κάθε ύλη φερτή. Τέτοιο παραλήρημα. Και μετά την απομάκρυνση απ’ τις ετερόκλητες πηγές το Ποίημα θα βρει μοναχό του εκβολές, Δέλτα Ουρανού κι ελπίδας. Γαβ Ειρήνη Γαβ, όπως γαυγάμηλα. Με συνεπήρε η πνοή και το κύμα των στίχων που αδυνατώ να κλείσω την παρένθεση… Έφτασα στο τέλος του ποιητικού δρόμου ΤΕΣΑΡΩΝ ΕΠΟΧΩΝ του [Α] εξαγνισμένος και νικητής, γιατί έμαθα τώρα ότι, το φως και το αίμα που ξοδεύεται στη ζωή προς αναζήτηση μιας εσώτερης μυστικής αλήθειας, βρίσκει τη δικαίωση του στην Ποίηση!  Μετά την απομάκρυνση από το Ποίημα δεν έχει ΤΙΠΟΤΑ άλλο

ΟΙ ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΕΠΟΧΕΣ ΤΟΥ [Α] (ανθολογία ποιημάτων) με κλικ εδώ:


Αποσπάσματα από συνέντευξη της Ειρήνης Καραγιαννίδου


Ειρήνη, από πότε άρχισες να γράφεις, μάλλον πότε το παρατήρησες; Τι σχέση έχει εκείνος ο πρώτος κόσμος, ο κοριτσίστικος, με την σημερινή ποίηση της Ειρήνης; Τι άλλαξε;
«Γράφω, υπό την έννοια κρατώ ένα μολύβι και «μουντζουρώνω», από πάντα θαρρώ να με θυμάμαι. Υπήρξα –λόγω συστολής– ένα αρκετά αντικοινωνικό παιδί, οπότε έψαχνα να βρω τρόπους να χρησιμοποιήσω όλες αυτές τις λέξεις – εικόνες που συσσωρεύονταν στο κεφάλι μου και στα κόκκινα μάγουλα μου. Έτσι, ο μόνος τρόπος να τις βγάζω από εκεί, ήταν αυτός. Αλλά στην πραγματικότητα, ξεκινάμε να γράφουμε όταν συνειδητοποιούμε πως ο κόσμος γύρω μας δεν είναι τόσο ροζ όσο τον φανταστήκαμε. Οπότε η διαφορά του τότε με το τώρα, εκτός από τη θεματολογία, (περί ερώτων και άλλων δαιμονίων), έγκειται στα χρώματα κυρίως»
Ποια είναι η μεγαλύτερη αγωνία σου όταν γράφεις;
Η ειλικρίνεια. Η ειλικρίνεια με τον εαυτό μου πρωτίστως. Όποιος αγαπά την ποίηση, όποιος γράφει ποίηση, στοχεύει στην απόκτηση του ζητούμενου, του απόλυτου «είναι». Η ειλικρίνεια λοιπόν, η βασικότερη, κατ’ εμέ, αξία στην λογοτεχνία. Κι έπειτα η αγωνία, η αβεβαιότητα για τον χρόνο που δείχνει την αξία. Αυτή η γλυκιά αβεβαιότητα που κρύβει μέσα της βέβαια το μυστήριο της ανεπάρκειάς μας.
Οι ποιητές γιατί υπάρχουν; Έχουν καμιά σχέση με τους επαναστάτες;
Λένε ότι ο καλλιτέχνης πρέπει να είναι κοντά στην εποχή του, τι γνώμη έχεις;
Δεν με αγγίζει κανένας άνθρωπος αποστασιοποιημένος από τα όσα συμβαίνουν. Δεν δύναται στην εποχή μας, σε μια εποχή πολυεπίπεδης κρίσης, εμείς, οι της νεότερης γενιάς, να μην δηλώνουμε παρόντες με οποιονδήποτε τρόπο μπορούμε στην εκκόλαψη των κοινωνικοπολιτικών εξελίξεων.
Επικρατεί μια ανόητη γνώμη, για μένα, ότι όσο πιο άρρωστος είναι ο καλλιτέχνης, τόσο πιο δημιουργικός· μάλιστα, κάποιοι πιστεύουν ότι οι καλλιτέχνες και δη οι ποιητές είναι σοβαρά διαταραγμένα άτομα. Τι πιστεύεις;
Εμένα προσωπικά δεν μου λέει κάτι η εικόνα του «καλλιτέχνη» που δέρνει τους ομοίους του (καλή ώρα Ζορζ Περεκ), που πίνει αψέντι για να γράψει ή τριγυρνά μ’ ένα στιλέτο παραμάσχαλα. Και αυτή η εποχή της προεφηβικής σκέψης για τον κόσμο της τέχνης, τη μουσική, τη ζωγραφική, το θέατρο, την ποίηση, ό,τι τέλος πάντων αποτελεί το περιεχόμενο του κάλλους της ανθρώπινης ύπαρξης, καθώς και οι ταμπέλες «διαταραγμένοι», πρέπει κάποτε να σταματήσουν. «Άρρωστα» σημεία, αδύνατα θα τα ονόμαζα εγώ, έχουμε όλοι μας.
Είσαι μητέρα δυο μικρών παιδιών, πώς το συνδυάζεις; Είναι στιγμές που ευχήθηκες να μην είσαι το ένα απ’τα δυο;
«Οτιδήποτε μας δυσκολεύει αλλά μας προσφέρει χίλια δυο όμορφα συναισθήματα, γίνεται εύκολο. Ευχήθηκα πολλάκις να μην ήμουν άλλα πολλά, εκτός από μητέρα. Αυτό είναι το «σπουδαίο» μου και το αναντικατάστατο.
Ποιά η διαφορά, κατά την γνώμη σου, σε αυτόν που γράφει και στον συγγραφέα;
Σίγουρα μια διάκριση είναι μεταξύ έκδοσης ή όχι. Αλλά κι αυτή, με το ιντερνέτ πλέον και γενικότερα με τις νέες τεχνολογίες, ξεθώριασε (ή, για κάποιους, απέκτησε μεγαλύτερη σημασία).
Αν είχες την δυνατότητα να μιλήσεις με έναν συγγραφέα , ποιος θα ήταν αυτός;
Εδώ θα φερθώ άπληστα… Έχω ήδη στρώσει τραπέζι. Ο Γκογκόλ μπαίνει και κρεμάει το «παλτό» του. Ο Dylan Thomas επιλέγει μουσική. Ο Κάφκα τρώει με τα χέρια. Τον λοξοκοιτάμε. Δικαιολογείται λέγοντας: «Μήπως νομίζει κανείς ότι ανατράφηκα κάπου παράμερα; Όχι, καταμεσής στην πόλη ανατράφηκα, καταμεσής στην πόλη». Ο Καβάφης δεν αφήνει να πέσει λέξη κάτω. Του απευθύνεται: « Είπες θα πάγω σ’ άλλη γη, θα πάγω σ’ άλλη θάλασσα, αλλά η πόλις θα σε ακολουθεί. Καθώς και οι συνήθειες!» Ο Βukowski, ως είθισται αργοπορημένος, χτυπάει την πόρτα. Φωνάζει ήδη απ’ έξω: «Θα πιούμε περισσότερη μπύρα, υπάρχει καιρός. Κι αν δεν υπάρχει, καλά είναι κι έτσι». Σηκώνεται ο Parra να ανοίξει κι αναφωνεί: «η πραγματικότητα τείνει να εξαφανιστεί» Καλή μας όρεξη φωνάζω, σιγά μην ονειρεύομαι.

(επιλογές από) Συνέντευξη στην Πελαγία Φυτοπούλου: ΛΟΓΩΝ ΠΑΙΓΝΙΑ] 

Κυριακή 8 Φεβρουαρίου 2015

ΠΩΣ ΝΑ ΜΗΝ Σ’ ΑΓΑΠΩ;

     (… είναι ο μόνος τρόπος πια για να υπάρχω στην αιωνιότητα της μιας στιγμής…)

Το  ΑΝΤΑΛΑΚΤΗΡΙΟ ΗΔΟΝΩΝ είναι η πρώτη ποιητική συλλογή της Δώρας Κασκάλη ύστερα από τρία πεζογραφικά βιβλία.

Ο τίτλος, ενδεχομένως προπατορικός, ορίζει το περιεχόμενο:

ΑΝΤΑΛΛΑΚΤΗΡΙΟ ΗΔΟΝΩΝ, δηλαδή ο χώρος και ο χρόνος όπου συμβαίνει μια ανταλλαγή, από την πιο ιδεαλιστική έως την πιο αγοραία εκδοχή της.

Είναι μια απόπειρα της ποιήτριας να ιχνηλατήσει την ερωτική επιθυμία και τις αναπαραστάσεις της ή όπως εύστοχα σχολιάζει ο Χαράλαμπος Γιαννακόπουλος,

«τις επικράτειες του έρωτα:  την επιθυμία και την άρνηση, τον πόθο και τη διάψευσή του, την προσδοκία και τη μοναξιά, την απουσία και την ολοκλήρωση, την αιωνιότητα της μιας ώρας, την ήττα και την αντοχή, το αρσενικό και το θηλυκό…».

Κυρίως, όμως, με τα ποιήματα της συλλογής αυτής η Δώρα Κασκάλη αφηγείται τη διαλεκτική σχέση μεταξύ έρωτα και γλώσσας, γιατί η ερωτική εμπειρία, είτε το αντιλαμβανόμαστε είτε όχι, από τις λέξεις ξεκινάει και στις λέξεις καταλήγει ξανά…».

Ώσπου, τελικά, γλώσσα και έρωτας συμφύρονται, ποίηση και ηδονή συγχωνεύονται, και «ακουμπώντας τη γλώσσα στην άγραφη άσπρη κόλλα πάνω», το σώμα και το ποίημα ταυτίζονται, για «να γκρεμίσουν τα οχυρώματα, για να βρεθούν τα σώματα σ’ ένα σπασμό συντριπτικό που διαλύει τα καύκαλα των λέξεων και δίνει ένα άλλο νόημα στον έρωτα»!    

[παρουσίαση ποιητικής συλλογής με εσωτερική εστίαση Τάσου Κάρτα]


ΕΠΙΣΤΟΛΟΓΡΑΦΙΑ (απόσπασμα)

Είμαι άγραφη όπως η άσπρη κόλλα. Με γεμίζω με λέξεις.

Πόσες λέξεις να καλύψουν

την άκαρδη απόσταση ανάμεσά μας;

Κι όταν θα παίρνεις στα χέρια σου

αυτό το γράμμα το παλιομοδίτικο,

θα ξέρω ότι οι παλάμες σου σφραγίζουν

τ’ αχνά μου αποτυπώματα.

Δεν θέλω να είναι εμφανή,

να δείχνουν την παράδοσή μου τόσο εύκολα.

Μετά θα ξεφλουδίσω μόνη μου τα λίγα προσχήματα

Θα σε τρομάξω;

 

Οι δράκοι μου είναι στο κουτί με τα παιδικά μου παιχνίδια.

Μια να τους κάνω, μικρά

κομμάτια, γαλάζια, κόκκινα lego.

Κι εκείνη η ουλή στο φρύδι της αριστερής μου ρώγας

σου είπα ψέματα, ένα μικρό αθώο ψέμα,

είναι το ξόδεμα μιας παμπάλαιας πληγής

που δεν δούλευε πια από μέσα.

 

Εσύ άγγιξε το χαρτί, βάλε το μες τη τσέπη σου,

να νιώσω τον ιδρώτα που την παλάμη σου μουσκεύει

ακούμπησέ το τυχαία στα μαλλιά σου

που θέλω τώρα τόσο με τα δάχτυλά μου να χτενίσω

να ζήσω απ’ τα μετάξια τους.

Αυτή τη στιγμή είμαστε ακόμα νέοι,

αρυτίδωτα τα «σε λατρεύω», αγαπημένε μου,

καιγόμαστε και γινόμαστε την ίδια ώρα

Φρέσκοι μέσα στο χαμό.

Να φυλάξεις τα γράμματά μου,

στο μαύρο κουτί της μνήμης σου.

 

Να με φυλάξεις, γιατί είμαι γυμνή κι αθώα

 

α] Εκ προοιμίου ΠΑΙΔΙΑ ΣΙΩΠΗΛΩΝ ΔΙΑΛΟΓΩΝ τα λόγια των ποιητών  κι «έξω απ’ έναν οίκο καθωσπρέπει» «ανατομικές λεπτομέρειες στου πόθου τα στιλέτα» «μ’ αντάλλαγμα το σπέρμα βίαια ρομαντικών εραστών»

Δεν θα μπορούσε να γίνει μια ουσιαστική προσέγγιση του ερωτικού στοιχείου στην ποίηση της Κασκάλη χωρίς επίκληση στην αυθεντία της Αλεξάνδρας Μπακονίκα.  Σημειώνουμε λοιπόν εδώ κάποιες από τις βασικές παρατηρήσεις της:

«…Τη διέλευσή της στην ομορφιά, τη μεταμόρφωση, αλλά και τον κίνδυνο, την απόγνωση που αφήνει ο παράφορος έρωτας καταθέτει η Δώρα Κασκάλη στην πρώτη ποιητική συλλογή της με τον τίτλο Ανταλλακτήριο ηδονών. Στην τόσο λεπταίσθητη τέχνη της ποίησης αποδεικνύει ότι διαθέτει τις αρετές μιας διεισδυτικής και θελκτικής γραφής… Το σώμα, η λαγνεία και οι αισθήσεις κατέχουν καίρια θέση, συνυφαίνουν καταιγιστικά τα ποιήματά της… Το ξέσπασμα της σάρκας μέσα στη δίνη της κραιπάλης πείθει ακράδαντα για τη φλογερή σχέση που δένει το ζευγάρι. Το διακρίνουμε εμφανέστατα στις ΑΝΑΤΟΜΙΚΕΣ ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΕΣ αλλά και σε άλλα ποιήματα της ίδιας συλλογής:

ΑΝΑΤΟΜΙΚΕΣ ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΕΣ

Τα πόδια μου κουράστηκαν

να κουβαλάνε το μικρό μου σπίτι

δυο δωμάτια σαλοκουζίνα και WC.

Γέμισαν σκοτωμένο αίμα οι φλέβες

όσο εγώ κάνω υπερωρίες   στου πόθου τα στιλέτα.

Απ’ τα παράθυρά του βγαίνουν δέκα χέρια

κι αυτά διακλαδίζονται σε δάχτυλα διακόσια

με νύχια αρπαχτικά που κρύβουν τη γενιά τους

στο κόκκινο, τυρκουάζ και κοραλλί μανό.

 

Η μάνα όλη μέρα θυμιατίζει

σε μία κόγχη της αριστερής αμυγδαλής

έχει στριμώξει εικόνες των Αγίων

επιχειρώντας πλιάτσικο στις πιο λάγνες μου μνήμες.

Εσύ κάνεις τραμπάλα στην αρσενική δεξιά

νιώθεις ασφάλεια μες την υπεροχή σου,

όσα σου δίδαξαν οι κραταιοί προπάτορες θυμήσου!

 

Από τη μία θηλή κρέμονται δέκα νάνοι,

από την άλλη ρέει πρωτόγαλα αγριμιού,

μια τιάρα μου υπόσχεται παλάτια

και κοφτερές, μεθυστικές βελόνες

με στέλνουν σε ναρκωτικά ταξίδια του χαμού.

Έχω μια πανάρχαια γιαγιά που κάθε βράδυ

ποντάρει την τιμή μου στα χαρτιά

κι εγώ κρατάω τσίλιες στους αιώνες

έξω απ’ έναν οίκο καθώς πρέπει

παραφυλώντας της ακολασίας το βασιλιά.

 

Πάνω στην άσπρη μου κοιλιά

θα σχεδιάσω ένα σπουδαίο δένδρο γενεαλογικό

και το αιδοίο μου θα υποθηκεύσω

μ’ αντάλλαγμα το σπέρμα βίαια ρομαντικών εραστών.

 

β] Η ΣΙΩΠΗ ΤΩΝ ΛΕΞΕΩΝ  και  Ο ΣΤΙΓΜΙΑΙΟΣ ΙΛΙΓΓΟΣ της αιωνιότητάς τους που διαρκεί όσο «ένα κοπάδι στίχων, όμορφα συναγμένο για να κερδίσω μάταια την προσοχή σας, για να αποκτήσω – φευ! - μια χάρτινη ζωή»

Η προσπάθεια της Δώρας Κασκάλη να ιχνηλατήσει ποιητικά μία από τις πιο ζέουσες εκφάνσεις της ανθρώπινης κατάστασης, την ερωτική επιθυμία και τις αναπαραστάσεις της, διαρθρώνεται σε τρία στάδια. Το πρώτο στάδιο τιτλοφορείται «Ο ΕΡΩΣ ΕΧΕΙ ΥΠΑΡΞΗ» με την έννοια, σύμφωνα με την ομολογία της ίδιας της ποιήτριας,  ότι συλλαμβάνεται με όρους υπαρκτικούς, ενώ εμφανής είναι και ο ειρωνικός σχολιασμός των ποικίλων στερεοτύπων περί γυναικείας ηδονής.

«Εύχυμα σώματα / κατοίκησαν τις ρίμες μου, / στόματα δάγκωσαν μ’ όλη τους την οδύνη, / μέλη καίγονταν / στης λαγνείας το καμίνι» (ΧΙΛΙΕΣ ΚΑΙ ΜΙΑ ΛΕΞΕΙΣ).

Η διάψευση της προσδοκίας, η απαλλοτρίωση των αισθημάτων, ο σύγχρονος άνθρωπος που αναζητά την επαφή μέσα από οθόνες, προσπαθώντας ωστόσο να καλύψει την απουσία του άλλου με λέξεις, είναι μερικά ακόμη από τα νήματα που φτιάχνουν το ποιητικό υφαντό σ’ αυτό το πρώτο μέρος της συλλογής:

«Έλα να κοιμηθούμε τις αντιφάσεις μας: / θα είναι βάπτισμα / στην απόλυτη σχετικότητα. / Έλα να ντυθούμε τα θολά μας / περι γράμματα» Λεξικοποιούμε τους ρόλους μας / αφού δεν μπορούμε να τους ζήσουμε με το σώμα μας… (ΙΔΑΝΙΚΟΙ ΑΥΤΟΧΕΙΡΕΣ).  

Το δεύτερο μέρος με τίτλο «Silentium amoris» απαρτίζεται από δέκα σύντομα πεζοποιήματα υπό μορφή ανεπίδοτων επιστολών προς ισάριθμους εραστές· τα κείμενα εμφορούνται από ερωτική απελπισία και μοναξιά, από την οδύνη του ανεκπλήρωτου. Είναι σύντομοι ποιητικοί, ενδεχομένως και θεατρικοί μονόλογοι, που έχουν έντονο το στοιχείο της δραματικότητας:

«Μην ακουμπάτε νωχελικά στον τοίχο του διαδρόμου, του έγραφε. Με βασανίζει η άνοιξη όπως γέρνει στο κορμί σας, μια τεθλασμένη επιθυμία που δεν με συναντά. «Δεν υπογράφω στους διαδρόμους», μου είπατε παιγνιωδώς κι ύστερα καθίσατε σ’ ένα πρόχειρο γραφείο και μου σκαλίσατε το βλέμμα με μια μαύρη πένα. Λεπτά δάχτυλα που δεν κατέχουν την οδύνη, κι ας σέρνεται στο αίθριο κι ας αντηχεί χάλκινη στις αίθουσες των πλημμελών θνητών. Τα μακριά μαλλιά σας θα μου σκουπίσουν το πρώτο υγρό ενύπνιο κι αυτό, χωρίς επικυρώσεις, θα το ιδιοποιηθώ κατάφορα παρανόμως»

 Στο τρίτο και τελευταίο μέρος υπάρχει μία κορύφωση, όπως καταμαρτυρεί και ο τίτλος του: «Λιβιδώ» (libido, λίμπιντο, σεξουαλική ορμή, ερωτική ορμή). Στα ποιήματα αυτά ο αισθησιασμός ανεβάζει τη θερμοκρασία των λέξεων. Τα σώματα αποτελούν συχνά την αφορμή για την κάλυψη της απόστασης, τη διάλυση της αποξένωσης και αναζητούν πάντα την τελείωση, την ολοκλήρωση μέσα από τον άλλο άνθρωπο.

ΑΛΙΕΥΣ ΜΑΡΓΑΡΙΤΑΡΙΩΝ

Έπιασες το χέρι μου  με βία

τράβηξες το λουκέτο πουκάμισου άσπρου·

κύλησε μες το στήθος το κουμπί,

μισοπνιγμένος το ’ψαξες

κι όταν σώθηκες απ’ το βυθό μου,

αναδύθηκες στο βράδυ του Σαββάτου

μ’ ένα μικρό μαργαριτάρι ανάμεσα στα δόντια.

 

Ζύγιασες με την παλάμη σου

τ’ αναστημένα μαλλιά μου

κι άφησες έγκαυμα

στην αγωνία του λαιμού

στράγγισε το σώμα σου

ιδρώτα   στη σπηλιά της μασχάλης.

 

Η γλώσσα σου ξεθηλύκωσε

κάθε συστολή   της γυμνωμένης μου πλάτης

κύλησαν στ’ αυλάκια της

ως τη ρίζα   της παραίσθησης

οι χυμοί σου.

 

Και   τράβηξες τη χορδή

που ηχούσε παράφορα

στη σάρκινη λύρα.

Η  άπνοη εκφορά της ηδονής

έκανε το φεγγάρι

στα σεντόνια μας

κομμάτια.

 

γ] Ο ΑΙΣΘΗΤΟΣ ΚΟΣΜΟΣ ΤΩΝ ΙΔΕΩΝ και τα ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑΤΑ ΤΩΝ ΡΟΛΩΝ

που θα πλέουν, ως σύμφωνα και φωνήεντα μέσα στο αμνιακό υγρό του ποιήματος, ένας διάλογος δηλαδή σπαρακτικά ερωτικός για όσα ζήσαμε με το σώμα μας εγκυμονώντας έναν αναγεννημένο εαυτό

Ποιώντας το ερωτικό Γράμμα / ποίημα η Δώρα Κασκάλη, βλέπει «να σταλάζει ακατάπαυστα μια αιματόχρωμη αρμονία απ’ τη λεπίδα του μυαλού». Τότε, η Αγάπη κι ο Έρωτας κατακτούν το πρώτο ρόλο και θύτης και θύμα, χειριστής και σφαγιαστής, γίνονται ένα στο παιχνίδι με τις λέξεις, «τα μικρά αυτά κατοικίδια με την καρδιά του αίλουρου».  Στη διάρκεια μιας τέτοιας θυσίας λοιπόν μπορεί τα λόγια να περισσεύουν, τα ποιήματα να παλιώνουν ξεχασμένα μες το σεντούκι, μπορεί η γυναίκα να μένει χωρίς γλώσσα, δίχως χέρια, «υποκατάσταση γυναίκας σε βολικές ώρες ηδονής», αλλά τελικά το Ποίημα, Δώρον άδωρον, κερδίζει – φευ - μια χάρτινη ζωή!

ΑΔΩΡΑ

Όταν έσφαξες το ωραίο, μαύρο πιάνο με την ουρά,

κι έβλεπα να σταλάζει ακατάπαυστα

μια αιματόχρωμη αρμονία

απ’ τη λεπίδα του μυαλού σου,

δεν είπα τίποτε.

Σε αγαπούσα τότε.

Εσύ ο χειριστής, εσύ ο σφαγιαστής.

 

Όταν σου έγραφα το γράμμα

-έπαιζα χρόνια με τις λέξεις,

τα μικρά μου κατοικίδια με την καρδιά του αίλουρου -

κι εσύ το ξέχασες μες το σεντούκι

με τη σκαπάνη και τα βρώμικα φτυάρια,

ένιωσα να παλιώνουν όλα τα ποιήματα

που ήθελα να σου δωρίσω.

 

Σε αγαπούσα – ίσως - ακόμη

αλλά έμεινα χωρίς γλώσσα,

δίχως χέρια,

υποκατάσταση γυναίκας

σε βολικές ώρες ηδονής.

 

κι ο ΑΠΟΗΧΟΣ:  Κοίτα, κάτω από το δέρμα σου το αίμα και ο πόθος ρέουν –κόκκινο σύννεφο (Janina Degutyte)

Έχοντας διαβάσει πολλές φορές το ΑΝΤΑΛΛΑΚΤΗΡΙΟ ΗΔΟΝΩΝ, αν ήθελα να αφήσω απ’ έξω τα «Παροράματα Συναισθήματος» που συνειρμικά αποτυπώθηκαν σε όλο το προηγούμενο κείμενο καθώς περιπλανιόμουν ελεύθερα στο χάος των λέξεων του ποιήματος, αφήνοντας με αυτό τον τρόπο τα δαχτυλικά αποτυπώματά μου, τώρα που έχω πλέον κλείσει οριστικά το βιβλίο για να πάρει σειρά το επόμενο, αφουγκράζομαι την πνοή και την  αλήθεια τους να επιστρέφει ως απόηχος παντοτινά δικός μου! Το βιβλίο πάει έφυγε, οι λέξεις του ποιήματος μένουν:    

Ας κάνουμε μια συμφωνία εγώ και η σιωπή σου: δεν θα υπάρχουν όροι απαγορευτικοί, μόνο κατ’ οίκον περιορισμός μιας μπαγιάτικης επιθυμίας στο κουκούλι του λάθους. Τίμιες συμφωνίες σ’ ένα παιχνίδι ατιμίας για όρκους έρωτα που ασελγούν πάνω στο ανοίκειο σώμα του μαζί… Για να βρεθούν τα σώματά μας σ’ ένα σπασμό συντριπτικό, που θα διέλυε τα καύκαλα των λέξεων και θα ’δινε ένα άλλο νόημα στον έρωτα… Πόσες λέξεις να καλύψουν την άκαρδη απόσταση ανάμεσά μας… όσο εγώ κάνω υπερωρίες στου πόθου τα στιλέτα; Αποσύρομαι τώρα στον σιωπηρό γυναικωνίτη για να σύρω μια μισοσπασμένη, αμφίβια σαΐτα στον αργαλειό που βούλιαξε κι έβγαλε ρίζες ο πάτος μιας επιθυμίας απρόκλητα υγρής… Λεξικοποιούμε τους ρόλους μας αφού δεν μπορούμε να τους ζήσουμε με το σώμα μας. Όταν πεθάνουν τα ποιήματα, όταν θα σκοτωθούν οι ήρωες των βιβλίων –θα γίνει το αδύνατο θα δεις- εσύ, αγάπη μου, δε θα ’χεις πια ζωή να ζήσεις… Εύχυμα σώματα κατοίκισαν τις ρίμες μου, στόματα δάγκωναν μ’ όλη τους την οδύνη, μέλη καίγονταν στης λαγνείας το καμίνι… Αυτές οι προσωπικές μυθολογίες θα μείνουν πάντα ανιστόρητες. Τα βράδια της εσωτερίκευσης, εγώ θα σωματοποιώ ασκήσεις ύφους… για να μην πιαστείτε επ’ αυτοφώρω να νιώθετε… Και τράβηξες τη χορδή που ηχούσε παράφορα στη σάρκινη λύρα. Η άπνοη εκφορά της ηδονής έκανε το φεγγάρι στα σεντόνια μας κομμάτια… Και όταν αγγίξουμε εκείνα τα σημάδια της αναγνώρισης τον γόρδιο δεσμό, να μην τρομάξουμε: είμαστε αυτοί και όχι άλλοι κι έτσι αυθεντικοί του πάθους τη γυμνότητα να ενδυθούμε… Να καθαρίσω αυτά τα μάτια απ’ τα παλίμψηστα που χάλασαν τα χρώματα απ’ τα κορμιά που τα ’καψαν με τη μοναχική παραφορά τους. Να ξαναδώ το ελάχιστο ν’ ανασυνθέσω το μηδέν κι ύστερα να σε δημιουργήσω… (Γιατί) έκανες το σπασμό λέξεις από βελούδο… Μου χάρισες, δηλαδή, αιωνιότητα μιας ώρας!



Δώρα Κασκάλη: Ζει κι εργάζεται στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε Ελληνική Φιλολογία στο Α.Π.Θ. και στο μεταπτυχιακό της ασχολήθηκε με τη φιλολογική έκδοση των ποιημάτων του Γιώργου Θεοτοκά. Το 2010 κυκλοφόρησε η συλλογή διηγημάτων της ΣΤΟ ΤΡΕΝΟ από τις εκδόσεις Γαβριηλίδης. Το Νοέμβριο του 2011 κυκλοφόρησε από τις ίδιες εκδόσεις το μυθιστόρημα της ΚΑΤΩ. Τον Οκτώβριο του 2012 κυκλοφόρησε ελεύθερα στο διαδίκτυο σε ψηφιακή μορφή η νουβέλα ΠΕΝΤΕ ΖΩΕΣ ΚΙ ΕΝΑ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ –ΣΠΟΥΔΗ ΕΝΟΣ ΔΟΚΙΜΙΟΥ ΓΡΑΦΙΑ από την Ανοιχτή Βιβλιοθήκη: OPENBOOK. Το ΑΝΤΑΛΛΑΚΤΗΡΙΟ ΗΔΟΝΩΝ είναι η πρώτης της ποιητική συλλογή.

ΣΦΙΧΤΟΙ ΤΗΣ ΕΓΓΑΜΗΣ ΕΠΙΒΙΩΣΗΣ ΚΟΡΣΕΔΕΣ και ΕΦΗΜΕΡΟΙ ΣΤΗΜΟΝΕΣ ΣΠΑΣΜΩΝ (γιατί ο έρως έχει ύπαρξη και κάποτε επουλώνεται) Ανθολογία ποιημάτων από τις συλλογές της Δώρας Κασκάλη: Ανταλλακτήριο Ηδονών, εκδόσεις Σαιξπηρικόν 2014 και Κάπου ν' ακουμπήσεις, εκδόσεις Μελάνι 2018